Blóðmerar

​

Um hesta

Hestar eru næmar og greindar verur sem upplifa hræðslu, gleði, kvíða og ánægju – líkt og við. Þeir læra af reynslunni og muna vel smávægileg atvik og aðstæður geta festst í minni þeirra til langframa. Þeir eru félagslyndir og tengslin milli hryssu og folalds eru sterk. Undir eðlilegum kringumstæðum gengur folald hjá móður sinni í allt að níu mánuði

.  

PMSG framleiðsla 

Blóðtakan úr fylfullum (þunguðum) hryssum gengur út á það að vinna hormónið PMSG úr blóði þeirra. Hormónið verður aðeins til í líkamanum á meðan hryssan er með fyli. Hormónið er notað sem frjósemislyf fyrir spendýr í verksmiðjubúskap. Hormónið er notað í iðnaðarframleiðslu á kjöti og mjólk til að stjórna frjósemi og auka afurðir hjá búfé, sérstaklega svínum, kúm, kindum og geitum. Markmiðið með PMSG er framleiðsluaukning og hámörkun gróða, að gera búskapinn „hagkvæmari“ með því að láta dýr fjölga sér eða framleiða á skipulagðari hátt.

​

Líkamlegt álag 

Með blóðleysi fylgir þjáning. Einkenni eru m.a. hraður hjartsláttur, kuldatilfinning, hungur, þorsti, þreyta, svimi, slappleiki og mæði. Einkenni eru jafnan meiri við hraðan blóðmissi. Ætla má að erfitt sé fyrir fylfulla meri sem folald gengur undir að vinna upp þetta blóðtap. Rétt er að geta þess að holdafar hefur lítið með blóðhag að gera. Það að hryssur séu í eðlilegum holdum segir ekki endilega til um ástand blóðhags. Það eru teknir samtals 40 lítrar af blóði yfir 8 vikna tímabil, 5 lítrar í hvert skipti vikulega. 5 lítrar samsvara 15-20% af blóðmagni sem hryssurnar missa við hverja blóðtöku. Það gefur auga leið að þessu fylgir gríðalegt líkamlegt álag. Árlega verða til mörg þúsund folöld sem aukaafurð. Langflest þeirra enda í sláturhúsi um haustið. 

Sálrænt álag 

Hryssurnar eru reknar inn í þröngan bás, aðskildar frá folöldunum sínum. Höfuðið er bundið upp og bakstrekkjari settur yfir þær svo þær geti hvorki hreyft sig né flúið. Fyrir flóttadýr er það mesta martröð, að vera föst og hjálparlaus.

Margar blóðmerar eru lítið tamdar og bregðast við með ótta og örvæntingu, en þegar þær átta sig á að ekkert hjálpar, gefast þær upp. Þær þróa með sér svokallað „lært hjálparleysi“ – andlegt ástand þar sem dýrið lærir að það hafi enga stjórn, sama hvað það reynir. Þetta eru ekki bara nokkrar mínútur af óþægindum, þetta hefur varanleg áhrif á dýrin. 

Afstaða SDÍ 

Samtök um dýravelferð krefjast þess að blóðmeraiðnaðurinn verði bannaður. 

Hvað höfum við gert?

Við stofnuðum þverfaglegan vinnuhóp um málefni blóðmera. Í vinnuhópnum sitja dýralæknar, læknar, tamningafólk, siðfræðingur og löglærður aðili. Fundir hafa verið haldnir með fulltrúum í Matvælaráðuneyti, við matvælaráðherra og Fagráði um velferð dýra. Við funduðum með starfshópi um blóðmerar sem kallaður var til af Svandísi Svavarsdóttur árið 2022. 

​

Í mars 2022 kvörtuðum við ásamt 17 öðrum dýraverndunarfélögum til ESA (Eftirlitsstofnun EFTA/Surveillance Authority). Við gagnrýndum þá ákvörðun Matvælastofnunnar að blóðhryssurnar eigi ekki lengur að falla undir reglugerð 460/2017 um vernd dýra sem notuð eru í vísindaskyni. Í maí 2023 sendi ESA frá sér tilkynningu að eftirlitsstofnunin tekur undir með okkur að blóðhryssurnar eiga að njóta verndar reglugerðar 460/2017. Í maí 2022 kærðum við Matvælastofnun til Matvælaráðuneytis vegna þeirrar ákvörðunnar að fella niður leyfisskyldu Ísteka. Matvælaráðuneytið vísaði kærunni frá en við sendum kvörtun til Umboðmanns Alþingis vegna frávísunar ráðuneytisins. 

​

Við höfum einnig ítrekað skrifað umsagnir við lagafrumvörp sem snúast að blóðmerum. ​Samtökin sendu erindi til Ríkisendurskoðunnar og kvörtuðu undan eftirliti Mast við blóðmeraiðnaðinn og almennu búfjáreftirliti. Við stöndum fyrir vitundarvakningu um blóðmerariðnaðinn, bæði hér á Íslandi og erlendis.​Fjöldi greina um blóðmerahald hafa verið skrifaðar af stjórn SDÍ og fulltrúm vinnuhópsins um blóðmerar. Þar höfum við rýnt í ýmis mál eins og blóðbúskap hryssanna, lagaumgjörðina en einnig stöðu bænda gagnvart Ísteka. Við erum einnig í samskiptum við erlend dýraverndunarfélög á borð við Tierschutzbund Zürich, Animal Welfare Foundation og Doctors against Animal Experiments​

Hlekkir á heimildarmyndir/þætti

Heimildarmynd frá AWF/TSB - Iceland - The land of 5.000 bloodmares

​

Heimildarmynd frá AWF/TSB - Iceland - The hidden blood business

Heimildamynd frá AWF/TSB - PMSG - the hormone of misery

Kastljós um blóðmerahald- Rauða gullið

Fjölmiðlaumfjöllun

Segir niðurstöðuna áfellisdóm yfir grútmáttlausri stjórnsýslu
Segir Ísteka starfa í skugganum með græðgina að leiðarljósi

Fordæma illa meðferð á blóðmerum
300.000 mótmæla blóðmerahaldi á Íslandi

Undirskriftir gegn blóðmerahaldi

​

Greinar
 

Um blóðtöku úr fylfullum hryssum og verndun dýra sem notuð eru í vísindaskyni​

Áfellisdómur ESA og blóðmerar

Blóðmerahald - Hvað segja vísindin? 
Ákall Ísteka um færri mælingar við blóðtöku​

Enn um hag og heilsu fylfullra hryssa sem sæta blóðtöku
Opið bréf um blóðmerahald

Um siðferði blóðmerahalds​

Í þágu hestsins 
Hvað drepast margar merar árlega vegna blóðmerahalds? 

Rangfærslur Ísteka

Blóðpeningar​​

Blóðmerar og ímynd Íslands
Hættum að bregðast íslensku hryssunni​​
Enginn grunnur fyrir nýju leyfi Ísteka 

Blóðtaka er ekki landbúnaður

​

Hvað getur þú gert?

Það er heilmargt sem þú getur gert til að leggja blóðmerum lið!

​

• Þú getur sent tölvupóst á atvinnuvegaráðherra og hvatt hana til að beita sér í málinu

• Þú getur deilt upplýsingum um blóðmerar og vakið athygli á aðstæðum þeirra á þínum samfélagsmiðlum

• Þú getur skorað á þingmenn og ráðherra að láta til sín taka í málaflokknum - Hér finnur þú netföng þeirra

• Þú getur skráð þig í félagið hér

• Þú getur stutt baráttuna með því að styrkja okkur og leggja inn á styrktarreikninginn:
  537-26-8396 með kennitölunni 680322-0580

​​​